Czym jest samowola budowlana i czy spadkobierca odpowiada za nią

Czym jest samowola budowlana i jakie są jej konsekwencje?

Aktualnie obowiązujące przepisy prawa budowlanego nie doczekały się wprowadzenia przez ustawodawcę definicji samowoli budowlanej. Na szczęście, w celu wyjaśnienia znaczenia tego zjawiska naprzeciw wychodzi art. 48 ust. 1 prawa budowlanego, który w punktach 1 i 2 wskazuje, że za samowolę budowlaną może być uznana budowa obiektu budowlanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia albo w przypadku wniesienia sprzeciwu co do zgłoszenia przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej. Tym samym zainicjowanie jakichkolwiek robót budowlanych w sprzeczności z prawem, w szczególności z regulacjami prawa budowlanego będzie skutkowało wydaniem przez organ nadzoru budowlanego decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu lub jego części, uznając inwestycję za samowolę budowlaną.

Czy spadkobierca odpowiada za samowolę budowlaną?

Charakter prawny samowoli budowlanej skutkujący jej ścisłym związkiem z nieruchomością powoduje przejście obowiązków z niej wynikających na spadkobierców na podstawie art. 922 §1 kodeksu cywilnego. Tym samym w celu uniknięcia wydania decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu, spadkobierca będzie zmuszony do dokonania legalizacji inwestycji i w zależności od rodzaju procedury, również uiszczenia opłaty legalizacyjnej.

Postępowanie w zakresie samowoli budowlanej.

W sprawach z zakresu samowoli budowlanej organ nadzoru budowlanego w pierwszej kolejności wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy. W tym czasie inwestor, właściciel, jak również zarządca obiektu budowlanego w ciągu 30 dni od doręczenia postanowienia organu nadzoru budowlanego w sprawie wstrzymania budowy uprawniony jest do złożenia wniosku legalizacyjnego.

W przypadku braku terminowego złożenia wniosku legalizacyjnego, jak również gdy uprzednio złożony przez uprawniony podmiot, wniosek legalizacyjny został cofnięty, w przypadku braku uiszczenia opłaty legalizacyjnej, kontynuowania robót pomimo wydania postanowienia
o wstrzymaniu budowy, nieprzedłożenia, w wyznaczonym terminie, dokumentów legalizacyjnych,  niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia o usunięciu nieprawidłowości
w dokumentach legalizacyjnych, organ nadzoru budowlanego obligatoryjnie wydaje decyzję
o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części, która staje się wykonalna z dniem jej ostateczności, czyli gdy wyczerpany został tryb odwoławczy.

W przypadku zwłoki z rozbiórką obiektu, organ nadzoru budowlanego uprawniony jest do nałożenia na inwestora, właściciela lub zarządcę grzywny, którą może stosować wielokrotnie w przypadku użytkowania obiektu pomimo wydania decyzji. W przypadku gdy nałożone sankcje nie przyniosły zamierzonego skutku, a nadal nie podejmuje jakichkolwiek działań mających
na celu rozbiórkę obiektu, organ nadzoru budowlanego uprawniony jest do zlecenia rozbiórki obiektu na koszt strony.

W wyniku przeprowadzonej nowelizacji prawa budowlanego uchylony został art. 90 tejże ustawy zgodnie z którym prowadzenie robót budowlanych w ramach samowoli podlegało grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Liberalizacja przepisów prawa budowlanego nie powoduje, że działanie w ramach samowoli budowlanej stanie się bezkarne, ustawodawca w dalszym ciągu przewiduje walkę z samowolą budowlaną za pomocą nakazu rozbiórki, jak również wysokich kar finansowych.

Mając na uwadze powyższe aby uchronić się przed negatywnymi skutkami, które niesie za sobą działanie w ramach samowoli budowlanej, pierwszym krokiem przed rozpoczęciem inwestycji powinna być dokładna analiza przepisów pod kątem uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia inwestycji.

Masz pytania? Porozmawiaj z nami – kliknij tutaj.