Fundacja rodzinna

Zdarza się często, że spadkobiercy nie mogą zajmować się biznesem rodzinnym w związku z czym ustawodawca przewidział rozwiązanie znane w innych krajach czyli fundację rodzinną. Rozwiązanie to pozwala nadal prowadzić biznes rodzinny bez zaangażowania następców prawnych. Jednocześnie fundacja rodzinna pozwala chronić majątek wypracowany przez lata czy pokolenia. We wpisie tym przedstawimy ogólne zasady funkcjonowania nowego bytu prawnego jakim jest fundacja rodzinna w polskim systemie prawnym.

Dlaczego fundacja rodzinna ma pełnić funkcję skarbca rodzinnego?

Fundacja rodzinna pozwala stworzyć strukturę organizacyjną umożliwiającą kontynuację biznesu i ochronę majątku.

Fundacja rodzinna umożliwia realizację świadczeń dla swoich beneficjentów przy jednoczesnej minimalizacji ryzyka dla tożsamości majątku rodzinnego i płynności finansowej tego majątku.

Fundacja rodzinna pozwala oddzielić sprawy rodzinne i biznes, ponieważ wniesiony do fundacji majątek stanie się własnością fundacji rodzinnej, a nie rodziny. W związku z powyższym fundacja rodzinna pełni rolę skarbca, w którym przechowywane będą środki zgromadzone przez fundatora z jednoczesnym zapewnieniem kierunku jego zagospodarowania, który to kierunek wytyczy fundator.

Co daje fundacja rodzinna i jakie są jej podstawowe założenia?

Dzięki powołaniu fundacji rodzinnej fundator może:

• wycofać się z biznesu bez utraty majątku
• zabezpieczyć członków rodziny
• oddzielić sprawy biznesowe i rodzinne
• utrzymać majątek rodzinny w ramach jednego podmiotu
• zapewnić skuteczne zarządzanie majątkiem
• ustalić zasady dziedziczenia dla wielu pokoleń

Aby założyć fundację rodzinną wystarczy w formie aktu notarialnego złożyć oświadczenie o ustanowieniu fundacji, sporządzić statut określający sposób działania fundacji, przekazać majątek do fundacji rodzinnej, zarejestrować fundację w rejestrze fundacji rodzinnych. Warto pamiętać, że beneficjentami fundacji rodzinnej nie muszą być tylko członkowie rodziny.

Co ciekawe, z majątku fundacji rodzinnej można finansować np. koszty leczenia beneficjentów, koszty ich utrzymania albo kształcenia. Fundacją rodzinną kieruje zarząd fundacji, który może być kontrolowany przez radę nadzorczą. Beneficjenci tworzą zgromadzenie beneficjentów poprzez które mają wpływ na współkształtowanie struktury fundacji rodzinnej.

Jak działa fundacja rodzinna?

Fundator może swobodnie określić zasady działania fundacji rodzinnej a także określić jej cele. Celem fundatora może być np. zapewnienie ciągłości działania firmy, zapewnienie środków dla następców prawnych etc.  Co ciekawe fundacja rodzinna może być powołana na czas oznaczony albo nieoznaczony.

Warto wskazać, że fundacja rodzinna nie jest ustanawiana w celu prowadzenia działalności gospodarczej, jednakże istnieje możliwość, aby mogła prowadzić działalność polegającą na obrocie jej majątkiem lub nawet może zawierać pewne kontrakty.

W celu płynnego funkcjonowania fundacji rodzinnej zmieniono zasady ustalania zachowku (m.in. możliwe jest jego zrzeczenie, rozłożenie na raty, zmiana terminu jego zapłaty lub nawet obniżenie zachowku).

Jakie podatki płaci fundacja rodzinna?

Co do zasady opodatkowanie fundacji rodzinnej i beneficjentów oparte jest na związku rodzinnym z osobą fundatora i przez to wydaje się atrakcyjne.

Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane PCC i CIT.

Fundacja rodzinna zobowiązana będzie do zapłaty CIT 15% w momencie przekazywania środków beneficjentom.

Beneficjenci będący osobami fizycznymi są zwolnieni z PIT jeśli należą do najbliższej rodziny. Osoby zaliczane do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn zapłacą 10% PIT. Reszta zapłaci 15% PIT.