15.05.2023
Kredyt 2%
Bezpieczny kredyt 2% – najem i użyczenie mieszkania
Niniejszy wpis jest analizą niektórych regulacji tzw. bezpiecznego kredytu 2% jeszcze przed skierowaniem ustawy do Senatu, ponieważ los poprawek Senatu, z uwagi na uwarunkowania polityczne, jest niepewny.
Tytułem wstępu należy wskazać, że aby spełnić warunki, które umożliwią zaciągnięcie bezpiecznego kredytu 2% to kredytobiorca, ale także osoba prowadząca z nim gospodarstwo domowe nie może posiadać prawa do innego mieszkania lub domu, z pewnymi wyjątkami, o których jednak ten wpis nie będzie traktował.
Obowiązkiem kredytobiorcy będzie co rok składać oświadczenie, że przysługuje mu prawo do dopłat do bezpiecznego kredytu 2%, a bank określa warunki przeprowadzania kontroli.
Bank sprawdzał będzie np.:
czy kredytobiorca nie nabył innego mieszkania;
czy kredytobiorca nie zbył mieszkania kredytowanego kredytem 2%,
czy kredytobiorca nie użyczył lokalu innej osobie,
czy kredytobiorca nie udostępnił mieszkania;
czy kredytobiorca nie rozpoczął wspólnie z inną osobą prowadzić gospodarstwa domowego w tym z osobą, z którą na 12 miesięcy przed udzieleniem kredytu prowadził gospodarstwo domowe.
Powyższe należy zestawić z przepisem ustawy, który po zredagowaniu na potrzeby niniejszego artykułu brzmi tak:
„W przypadku gdy w okresie 3 lat od dnia wypłaty premii mieszkaniowej oszczędzający: […] wynajął lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, o którym mowa w pkt 1 i 2, lub jego część innej osobie lub użyczył ten lokal albo dom innej osobie, […]
– oszczędzający dokonuje zwrotu tej premii[…].”
Przepis ustawy jasno formułuje zakaz najmu nawet „części” mieszkania (przypominamy, że obowiązuje ten zakaz również ustne umowy najmu oraz te zawarte w sposób dorozumiany, konkludentny). Odnośnie użyczenia sformułowanie „w części” nie zostało powtórzone przez ustawodawcę w związku z czym wydawałoby się, że można użyczyć w części zakredytowany lokal, chociaż również jest to kwestia interpretacji.
Jednakże z całej systematyki ustawy można wyczytać, że udostępnienie lokalu, czyli użyczenie go nawet w części także jest zakazane jeżeli osoba, która się wprowadzi do naszego mieszkania już z nami wcześniej mieszkała i prowadziła gospodarstwo domowe na 12 miesięcy przed udzieleniem kredytu, a jednocześnie nie spełniałaby warunków ustawy w dniu pozyskania kredytu.
W związku z powyższym ustawa w opisanej sytuacji zakazuje zamieszkania z partnerem, który nie jest małżonkiem. Oznacza to, że ominąć powyższy zakaz można jedynie biorąc ślub.
We wpisie tym pominięte zostają kwestie dowodowe, ponieważ trudno wskazać w jaki sposób i przy pomocy jakich narzędzi banki miałyby kontrolować to kto mieszka lub mieszkał w mieszkaniu. Przypuszczalnie banki musiałaby zostać wyposażone w uprawnienia takimi jakimi dysponują organy powołane do ścigania przestępstw.
Naszym zdaniem banki nie będą chciały aż tak dalece (po udzieleniu kredytu) ingerować w sferę prywatności z dwóch podstawowych powodów. Po pierwsze, że jeżeli raty będą spłacane terminowo to w interesie banku będzie kontynuowanie umowy kredytu, a tym samym dalsze zarabianie. Po drugie koszty operacyjne takiego „śledzenia” kredytobiorcy przy tak dużym programie mogłyby się okazać niewspółmierne.