Czy częsta, powtarzająca się nieobecność może stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę?

Czy częsta, powtarzająca się nieobecność może stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę?

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatem do cech charakteryzujących stosunek pracy zaliczyć należy przede wszystkim wykonywanie przez pracownika pracy na zasadach podporządkowania się pracodawcy, wykonywanie pracy osobiście, w sposób ciągły i powtarzający się.

Natomiast artykuł 30 kodeksu pracy określa przypadki rozwiązania stosunku pracy na mocy oświadczeń woli stron. I tak też umowa o pracę rozwiązuje się odpowiednio na mocy porozumienia stron; przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem); przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia) czy po prostu z upływem czasu, na który była zawarta.

Co istotne, w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Przyczyn wypowiedzenia może być wiele, począwszy od niskiej efektywności pracownika na zajmowanym stanowisku, niedopełnianiu ciążących na pracowniku zobowiązań, po nieprawidłowe realizowanie obowiązków pracowniczych.

Jednak czy sytuacja częstych i powtarzających się nieobecności w pracy może również stanowić przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę? Można przecież stwierdzić, że długotrwałe nieobecności naruszają istnienie stosunku pracy, bowiem nie zostaje spełniona jedna z podstawowych przesłanek jaką jest „zobowiązanie do wykonywania pracy”. By odpowiedzieć na powyższe pytanie, warto przytoczyć sytuację, w jakiej znalazł się pewien pracownik – zatrudniony na stanowisku murarza pieców przemysłowych – któremu wypowiedziano zawartą umowę o pracę, podając jako przyczynę wypowiedzenia absencję chorobową wynoszącą 210 dni w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 16 kwietnia 2021 r. (co było podyktowane problemami z kręgosłupem) – dezorganizującą pracę i utrudniającą realizację zadań. Sprawa ta zakończyła się w sądzie, bowiem pracownik odwołał się od doręczonego mu wypowiedzenia i złożył pozew domagając się przywrócenia do pracy. Sąd I instancji uwzględnił jego roszczenie, natomiast sąd II instancji (na skutek apelacji złożonej przez pozwanego pracodawcę) zmienił ten wyrok i oddalił powództwo. Wobec zaistniałej sytuacji, pracownik zdecydował się na wniesienie do Sądu Najwyższego skargi kasacyjnej od wyroku sądu II instancji.

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2024 roku, sygn. akt: III PSKP 38/23, Sąd Najwyższy stwierdził m.in., że pracodawca ma, w odniesieniu do chorego pracownika, poważne trudności w organizowaniu pracy. Z jednej bowiem strony, zgodnie z art. 22 § 1 k.p., musi zapewnić mu zatrudnienie w okresach obecności w pracy. Z drugiej strony, musi zapewnić ciągłość realizowanych zadań, co doznaje poważnego utrudnienia w odniesieniu do osób, które w pracy bywają jedynie obecne. Dlatego rozumiejąc, że choroba stanowi okoliczność niezawinioną, to jednak dotyczy ona pracownika, a nie pracodawcy. Jeśli nieobecność pracownika z tego powodu trwa zbyt długo albo często powtarza się, przyznaje się pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że częsta, powtarzająca się absencja chorobowa pracownika – doprowadzająca w efekcie do dezorganizacji pracy i utrudnienia realizacji zadań – może stanowić uzasadnioną przyczynę rozwiązania stosunku pracy.

Źródła:
•Art. 22 § 1, art. 30 § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277 z późn. zm.),
•Wyrok SN z 24.07.2024 r., III PSKP 38/23, OSNP 2025, nr 2, poz. 14.