11.08.2021

Oświadczenie o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału

Oświadczenie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału dotyczy też kapitału zapasowego (agio) a spółka z o.o. może domagać się od wspólnika wpłaty z tytułu objętych udziałów.

Czy oświadczenie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału dotyczy też kapitału zapasowego (agio)?

Do zgłoszenia zmian w spółce z o.o. konieczne jest złożenie oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wkłady zostały wniesione w całości przez wszystkich wspólników.

Literalne brzmienie art. 167 § 1 pkt 2 k.s.h. nie przesądza jednoznacznie o jaki kapitał chodzi przy składanym przez zarząd spółki z o.o. oświadczeniu. Przyjmuje się, że oświadczenie to musi obejmować zarówno kapitał zakładowy, jak i nadwyżkę (agio) w sytuacji objęcia udziałów powyżej ceny nominalnej tj. wedle wyższej wartości emisyjnej. W związku z powyższym zarząd nie jest uprawniony do złożenia przedmiotowego oświadczenia i przedłożenia go Sądowi rejestrowemu we jako załącznik do wniosku KRS w sytuacji, gdy wspólnik zapłacił cenę nominalną za udziały, jednakże nie dokonał jeszcze wpłaty na kapitał zapasowy. W takim wypadku zarząd musi powstrzymać się ze złożeniem wniosku rejestrowego wraz z przedmiotowym oświadczeniem do momentu aż cały kapitał zostanie pokryty przez wspólników na skutek objętych udziałów.

Czy można dokonać oddzielnej wpłaty na kapitał zakładowy i na kapitał zapasowy?

Powyższe rozważanie w żadnym wypadku nie oznacza, że nie jest możliwe dokonanie wpłaty przez wspólnika na kapitał zakładowy np. w pierwszej transzy a następnie, po pewnym czasie, uzupełnienie wkładu poprzez dopłatę brakującej kwoty. Oczywiście, jak już wyżej wspomniano, wspólnik nie będzie mógł domagać się od zarządu złożenia oświadczenia przez zarząd o pokryciu wkładów celem zarejestrowania podwyższonego kapitału zakładowego do momentu jego pokrycia w całości tj. zapłaty całej ceny określonej w akcie notarialnym w przedmiocie oświadczenia o objęciu udziałów zarówno w zakresie ceny nominalnej, jak i ceny emisyjnej.

Jaki jest czas na dokonanie wpłaty na kapitał?

Należy jednak pamiętać, że istnieją ograniczenia czasowe wynikające z przepisów k.s.h., które nie pozwolą dokonać w spółce z o.o. skutecznego podwyższenia kapitału zakładowego w sytuacji, gdy zarząd nie złoży oświadczenia o pokryciu kapitału zakładowego w całości.

Zgodnie z art. 169 § 1 k.s.h. jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu.

Powyższy przepis, na mocy art. 256 § 3 k.s.h., ma zastosowanie także do zmiany umowy spółki, w związku z czym konieczne jest zarejestrowanie zmiany w krs w terminie 6 miesięcy liczonych od dnia zmiany umowy spółki (tj. od dnia podjęcia uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego). W związku z powyższym aby skutecznie podwyższyć kapitał zakładowy jednocześnie dokonując tego przez zmianę umowy spółki zarząd może powstrzymać się ze złożeniem oświadczenia o wniesieniu wkładów na pokrycie kapitału, jednakże nie może on zarejestrować tego podwyższenia, jeżeli wniosek wraz z przedmiotowym oświadczeniem zostanie złożony do Sądu po upływie 6 miesięcznego terminu. W takim wypadku akt notarialny – zmiana umowy spółki ulegnie rozwiązaniu i nie będzie mogła stanowić podstawy wpisu do KRS.

Czy spółka może domagać się od wspólnika pokrycia kapitału?

Z powyższym problemem wiąże się natomiast doniosły problem praktyczny, niedostatecznie jeszcze zgłębiony przez orzecznictwo i doktrynę, a mianowicie taki czy w sytuacji, gdy wspólnik nie dokona wpłaty reszty ceny na pokrycie kapitału, to czy spółka z o.o. ma roszczenie do tego wspólnika, a jeżeli tak to jaki jest charakter tego roszczenia.

Z reguły w obrocie gospodarczym przystępujący wspólnik do spółki jest traktowany jako inwestor i pozostali wspólnicy z różnych względów nie chcą obarczać nowego wspólnika niestandardowymi obowiązkami tj. na przykład takimi, aby poddał się on pewnym rygorom przy obejmowaniu udziałów. Wręcz przeciwnie, z uwagi na dobre obyczaje, zarząd spółki z o.o. i pozostali wspólnicy bardzo często zgadzają się lojalnie zaczekać na pokrycie kapitału ratami, w szczególności jeżeli dokonywana wpłata jest pokaźnych rozmiarów.

Zdarza się natomiast też tak, że zarząd na skutek złożonego przez nowego wspólnika oświadczenia o objęciu udziałów zaciąga pewne zobowiązania wobec osób trzecich licząc na to, że nowy wspólnik wpłaci cenę do spółki za objęte udziały w całości a dzięki temu spółka nie straci płynności finansowej.

Wydaje się, że można sobie wyobrazić, iż nowy wspólnik poddaje się dobrowolnie egzekucji w trybie art. 777 k.p.c., albowiem objęcie udziałów stanowiłoby w tym przypadku tzw. kauzę. Jednakże zaproszenie inwestora do spółki i zaproponowanie mu na tzw. „starcie” złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji może dla nowego inwestora okazać się propozycją, lekko mówiąc, mało zachęcającą.

Należy wskazać, że istnieje orzecznictwo Sądów wyższych instancji, które na skutek braku pokrycia kapitału przez wspólnika, który objął udziały zasądza od tego wspólnika roszczenie.

Z uwagi na problemy teoretyczne i praktyczne nie jest możliwe na łamach niniejszej publikacji przesądzenie charakteru tego roszczenia. Wydaje się, że roszczenie to nie jest roszczeniem odszkodowawczym, jednakże szczegółowe uwagi autor niniejszego wpisu może przedstawić po analizie konkretnego przypadku i ocenie zasadności domagania się od takiego wspólnika zapłaty.

Masz pytania? Porozmawiaj z nami – kliknij tutaj.

Maksymilian Gurbisz
Opiekun działu
Maksymilian Gurbisz
Radca prawny