ZFŚS dla pracowników na okresie próbnym

Świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przyznawane są w oparciu o kryterium socjalne pracownika, poparte stosownymi oświadczeniami i zaświadczeniami. Bez znaczenia przy tym pozostaje rodzaj i okres, na jaki została zawarta z pracownikiem umowa o pracę, w związku z czym pracownik przebywający na umowie na okres próbny, również może ubiegać się o dofinansowanie i świadczenie z ZFŚS. Artykuł „ZFŚS dla pracowników na okresie próbnym” jest częścią serii o Prawie pracy.

Tytułem wstępu, zasady tworzenia przez pracodawców zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zasady gospodarowania środkami tego Funduszu określają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych („Ustawa ZFŚS”). Jednocześnie Fundusz tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Z kolei Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku, co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, tworzą Fundusz na wniosek zakładowej organizacji związkowej. Ponadto, to Pracodawca administruje środkami Funduszu.

Kryterium socjalne

Odnosząc się do tematu niniejszego artykułu, w pierwszej kolejności wyjaśnić należy, komu właściwie przysługuje uprawnienie polegające na możliwości pobierania świadczeń z ZFŚS. Powyższe reguluje art. 2 pkt 5) ustawy ZFŚS, zgodnie z którym przez osoby uprawnione do korzystania z Funduszu rozumieć należy – pracowników i ich rodziny, emerytów i rencistów – byłych pracowników i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Z kolei, jak stanowi art. 8 ust. 2 ustawy ZFŚS, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Zatem warunkiem przyznania świadczeń z Funduszu jest przede wszystkim ustalenie, w jakiej sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej znajduje się osoba uprawniona. W związku z tym, pracodawca, celem ustalenia sytuacji życiowej pracownika może żądać by pracownik przedłożył mu oświadczenie o swojej sytuacji życiowej, w tym także zdrowotnej, rodzinnej oraz materialnej – a tym samym potwierdzić ją stosownymi zaświadczeniami. W Ustawie ZFŚS brak jest z kolei przepisów wskazujących by na możliwość przyznania świadczeń socjalnych z Funduszu, wpływ miały także takie kryteria jak staż pracy czy rodzaj podpisanej z pracownikiem umowy. Wobec powyższego wskazać należy, że to właśnie kryterium socjalne pracownika wpływa na przyznanie świadczenia oraz dofinansowanie z Funduszu. Bez znaczenia pozostaje zatem długość okresu zatrudnienia, a także rodzaj umowy o pracę (na czas próbny, określony, czy nieokreślony), czy też wielkość etatu.

Kim jest pracownik i jaką musi mieć umowę żeby skorzystać z ZFŚS?

Pracownikiem w myśl przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Kodeks pracy wyróżnia z kolei trzy rodzaje umów o pracę, mianowicie:

1. Umowa na okres próbny,
2. Umowa na czas nieokreślony,
3. Umowa na czas określony.

Odnosząc się do pierwszego rodzaju umowy, tj. umowy na okres próbny, istotnym jest, że zawiera się ją w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy, przy czym pamiętać należy, że umowa ta może zostać zawarta na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, a ponowne jej zawarcie z tym samym pracownikiem jest możliwe w przypadku, gdy pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy lub po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę (jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy) – w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny (powyższe wynika z art. 25 ust. 2 i 3 kodeksu pracy). Ponadto, umowa zawarta na czas próbny może być zawarta w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Podsumowanie

Mając powyższe na uwadze, wskazać należy, że w myśl przepisów Ustawy ZFŚS, uprawnionym do skorzystania ze świadczeń z Funduszu, uprawniony jest pracownik, którym z kolei zgodnie z przepisami kodeksu pracy jest osoba zatrudniona m.in. na podstawie umowy na okres próbny. Z kolei o tym czy pracownikowi przysługiwać będzie świadczenie decyduje wyłącznie kryterium socjalne a bez znaczenia pozostanie kryterium długości okresu zatrudnienia, rodzaj umowy o pracę czy wielkość etatu.

Oceniamy tym samym, że odmowa Pracodawcy wypłaty świadczenia z Funduszu na rzecz pracownika przebywającego na okresie próbnym, a tym samym wyłączenie go z katalogu osób uprawnionych do pobierania świadczeń z ww. Funduszu, może zostać uznana przez pokrzywdzonego pracownika jza dyskryminację, w efekcie czego pracownik taki będzie mógł wystąpić z roszczeniem na drogę postępowania sądowego, podczas którego mógłby podnieść zarzut nierównego i niesprawiedliwego traktowania.

Masz pytania? Porozmawiaj z nami – kliknij tutaj.

Źródło:

• Art. 1, 2, 3,  i 8 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 746);
• Art. 2 i 25 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.).